استاد عبدالرحمن پیرانی دبیركل جماعت دعوت و اصلاح شامگاه پنجشنبه ٢١ بهمن‌ماه جاری با اعضای شعبه‌ی كردستان این تشکل مدنی، به‌صورت برخط، دیدار و گفت‌‌وگو کرد.
متن سخنان دبیركل جماعت دعوت و اصلاح به شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
برادران و خواهران ایمانی و محبوبم در شعبه سرافراز کردستان
السلام‌علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسیار مسرورم و خداوند بزرگ را شاکرم که توفیقی عنایت فرمود تا هرچند غیرحضوری در جمع صمیمی و ایمانی شما بزرگواران حضور به هم رسانیم امیدوارم این اجتماع معنوی با حضور ملائک و نزول نور و رحمت قرین باشد. برای شما عزیزان و خانواده‌های مکرّم‌تان دوام صحت و سلامتی توفیق عبادت و بندگی و موفّقیت و پویایی را از پیشگاه ربّ‌العالمین مسئلت می‌دارم و برای عزیزانی که دعوت پروردگارشان را لبّیک گفته‌اند، رحمت، مغفرت و فردوس اعلی و برای کسانی که در بستر بیماری قرار دارند، شفای عاجل و کامل را مسئلت می‌دارم و بابت این‌که در هنگامه‌ی موفّقیت و شادی و یا احیاناً مصائب و گرفتاری در کنار شما نیستم صمیمانه عذرخواهی می‌کنم. امیدوارم ایّام‌تان سرشار از تندرستی، موفّقیت، معنویت و امید باشد و خداوند بزرگ با الطاف ربّانیش ملّت بزرگ ایران و سایر ملت‌ها را از شرّ ویروس کرونا و اومیکرون و سایر بلایای طبیعی و نیز تنگنای معیشت و زندگی رهایی عطا فرماید و ما ذالک علی الله بعزیز
عرایضم را با مقدمه‌ای درمورد فطرت آغاز می‌کنم خداوند بزرگ می‌فرماید:
«فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّینِ حَنِیفًا ۚ فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیهَا ۚ لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ الدِّینُ الْقَیمُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا یعْلَمُونَ(۳۰) مُنِیبِینَ إِلَیهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِین» (31)
پس رویت را خالصانه متوجه دین راستین خدا بگردان از دین و فطرت الهی پیروی کن که خدا انسان را بر پایه آن آفریده است و هیچ‌گونه ساختنی در آفرینش خدا نیست این دین و فطرت الهی همان دین پابرجا است. مفهوم فطرت از مفاهیم کانونی در تراث اسلامی است و تعداد قابل توجهی از نصوص شرعی در سیاق استدلال و اثبات را به خود اختصاص داده است.
فطرت به لحاظ لغوی یعنی شکافتن، شکسته شدن، دو نیم شدن، آفریدن، اختراع و ایجاد کردن.
در آیاتی از قرآن مجید، خلق به معنای فطر و خالق به فاطر تعبیر شده است. مثلا معنی والذی فطرنا: یعنی أبدعنا، أوجدنا.
و اما معنی اصطلاحی فطرت: در جهان‌بینی توحیدی فطرت قرین با دین و وحدانیت است؛ در همین آیه‌ی «فاقم وجهك للدین حنیفا»: للدین یعنی للفطرة؛ و چون در جهان بینی اسلامی آغاز خلقت با فرجام آن ارتباطی تنگاتنگ دارد، لذا قرآن مجید می‌فرماید:
وَمَا لِی لَا أَعْبُدُ الَّذِی فَطَرَنِی وَإِلَیهِ تُرْجَعُونَ(۲۲ یاسین) و چرا نباید من معبودی را پرستش کنم که مرا آفریده و شما تنها به سوی او بازگردانده می‌شوید؟ فطرنی و الیه ترجعون.
قابل ذکر است که در این جهان بینی حرکت درست بر مدار فطرت، انسان را با امانتداری، مسؤولیت‌پذیری، جانشینی پروردگار، مدیریت درست زندگی و تحولات زمان و مکان مرتبط می‌سازد.
برخی از علما فطرت، عقل، وحی و قوانین و سنت‌های الهی حاکم بر هستی به عنوان به ارکان چهارگانه‌ای که انسان را در ادای رسالت و مأموریت یاری و همراهی می‌نماید قلمداد نموده‌اند.
بدیهی است که فطرت و سرشت انسان به کانون آزادی و پایگاه صلح با پروردگار و بندگان و هستى تبدیل می‌شود و غایت آن تحقق بیش از پیش انسانیت انسان و رشد و تعالی و نیک‌بختی اوست که بدون بازگشت به فطرت و سرشت اصلى، عزم بر ادای رسالتش محقق نخواهد شد؛ چرا که بازگشت به خویشتن و حرکت در مدار فرامین رب‌العالمین، ضامن رستگاری انسان و پایبندى و مراعات حقوق و حدود است.
در جهان‌بینی اسلامی حقوق و حدود دو پایه و اساس برای فهم آزادی و انتخاب آزادانه‌ی انسان است
حدود در جهان‌بینی توحیدی دارای مفهومی مثبت است. زیرا به معناى توقف و عدم تجاوز از حد و حق خود است.
جالب است که قرآن مجید بر خلاف تصور معمول از واژه‌ی حدود برای وصف عقوبت‌ها استفاده نکرده است، بلکه عقوبت را نتیجه تجاوز از حدود قرار داده است. و می‌فرماید: «تلک حدود الله فلا تعتدوها ومن یتعد حدود الله فاولئك هم الظالمون»( بقره: ٢٢٩) اینها حدود مقرر الهی هستند پس از آنها در نگذرید و هرکس از حدود پروردگارش درگذرد آنان ستمکارانند.
همان‌گونه که مفهوم حكم در قرآن مجید در آیاتی مانند:
ومن لن یحکم بما انزل الله.. به جنبه‌ای از جنبه‌های آزادی اراده و مسؤولیت انسان اشاره دارد. نحوه‌ی نگاه به امور و سنجش و به قضاوت نشستن در مورد اشخاص، حوادث، افكار و تعامل می‌باشد که لازم است طبق موازین شرع و عقل و فطرت و عدالت قضاوت کند نه بر اساس هوای نفس و منافع شخصى و گروهى و جهت‌گیر‌ی‌های نادرست و خصمانه به قضاوت پردازد.
شما بزرگواران مستحضرید كه توصیف امت مسلمان به خیر امت در آیه‌ى: «كنتم خیر أمة أخرجت للناس تأمرون بالمعروف وتنهون عن المنکر و تومنون بالله»، به خاطر نقش، رسالت و مأموریت ارزشمند آنها است. یعنى برتری مربوط به نقش و کارکرد امت است نه اصل و نسب امت.
البته با درنظرداشت این نکته‌ی دقیق، که مفهوم امت، شامل تمامى شهروندان یک کشور فارغ از دین، زبان و ملیت مى‌شود. در این سیاق، «میثاق مدینه» الگو قرار می‌گیرد که به‌مثابه‌ی نخستین قرارداد اجتماعی، تمامی فرق و ادیان و اقشار ساکن مدینه را امتى واحد برمی‌شمرد که از حقوق و وظایف مساوی برخوردارند. در این میثاق و قرارداد اجتماعی آمده است:
بسم الله الرحمن الرحیم
هذا كتاب محمد النبى (ص) بین المؤمنین والمسلمین من قریش و یثرب ومن تبعهم فلحق بهم و جاهد معهم أنهم أمة واحدة من دون الناس و أن یهود بنی عوف أمة مع المؤمنین و أن بینهم النصح والنصیحة والبر دون الإثم.
این رویکرد نبوی در تعامل با «دیگری»، در میان علمای امت نیز به انحایی بازتاب یافته و در میان اندیشمندان معاصر، استاد یوسف قرضاوى به صراحت بیان می‌دارد: إن النصارى الذین یعیشون فی بلادنا الإسلامیة من أمتنا الواحدة.
مسیحیانی که در کشورهای اسلامی زندگی می‌کنند، بخشی از امت واحده‌ی ما هستند.
این دیدار با قرائت آیاتی از قرآن مجید توسط قارى برجسته‌ى جهانى، استاد امین اسدى آغاز شد. سپس استاد رئوف اصلاح‌جو به عنوان مسؤول شعبه، ضمن خوشامدگویى به حضار، به نمایندگى از اعضا ضمن تشكر از استاد پیرانى، جلسه را آغاز نمود.
این دیدار، در فضاى مجازى به مدست سه ساعت و نیم طول كشید.
در پایان استاد پیرانى به بخشى از سوالات مطرح شده پاسخ گفت.
نظرات